خوداظهاری مالیاتی فرآیندی قانونی و مبتنی بر اعتماد است که در آن هر مؤدی (چه شخص حقیقی و چه شرکت حقوقی) موظف است اطلاعات مالی سالانه خود را به‌صورت دقیق و شفاف از طریق سامانه خوداظهاری مالیات ثبت و برای سازمان امور مالیاتی ارسال کند. از آن‌جا که هیچ‌کس بهتر از خود مؤدی از جزئیات درآمد، هزینه و معاملات مالی‌اش آگاه نیست، این روش به او این فرصت را می‌دهد تا مالیات را بر پایه اسناد واقعی اعلام کند. در صورت صحت اطلاعات ارائه‌شده، همان مبالغ ابرازی پذیرفته خواهد شد و تنها در صورت مغایرت یا نقص مدارک، بررسی‌های بیشتر انجام می‌شود. به همین دلیل، تکمیل صحیح فرم‌ها و تهیه اسناد مالی قابل استناد، نقش کلیدی در موفقیت این فرایند دارد.
اگر برای انجام درست خوداظهاری نیاز به راهنمایی دارید، خدمات مالیاتی تخصصی مدبران تهران در کنار شماست. تیم مجرب ما با سال‌ها تجربه در امور مالی و مالیاتی، به شما کمک می‌کند تا اظهارنامه‌ای دقیق، مطابق با آخرین مقررات و بدون ریسک‌های احتمالی ارائه دهید. برای دریافت مشاوره و شروع فرایند خوداظهاری، همین حالا با شماره‌های 02177568732 یا 09128330482 تماس بگیرید.
خوداظهاری مالیاتی چیست؟
به‌صورت خلاصه، خوداظهاری یعنی «اعلام داوطلبانه و شفافِ» وضعیت مالی یک دوره‌ی مالیاتی توسط مودی و ارسال آن از طریق درگاه الکترونیکی سازمان. این اعلام شامل اطلاعات هویتی، نوع فعالیت، ارقام درآمد و هزینه، و در صورت لزوم صورت‌های مالی (مانند سود و زیان و ترازنامه برای اشخاص حقوقی) است.
نکات کلیدی که باید از همین ابتدا بدانید:
تفاوت «مالیات صفر» با «معافیت»: در مالیات صفر، محاسبه انجام شده اما خروجی صفر است؛ در معافیت، به موجب قانون، پرداخت برای بخشی/کل درآمد منتفی است.
الزام ارسال حتی در نبود درآمد: نداشتن درآمد، شما را از «ارسال اظهارنامه» بی‌نیاز نمی‌کند؛ عدم ارسال می‌تواند منجر به جریمه و حتی علی‌الرأس شود.
پایه‌ی حقوقی و فرآیندی: پس از ارسال، سازمان می‌تواند اطلاعات شما را با اسناد طرف‌های مقابل، تراکنش‌های بانکی و داده‌های دستگاه‌های دولتی تطبیق دهد؛ در نبود مغایرت، اظهار پذیرفته می‌شود و پرداخت در مهلت مقرر انجام می‌گیرد.
هدف سیاستی: کاهش مراجعات حضوری و اتکا به داده‌های مودی، تسهیل نظارت، و شفافیت جریان اطلاعات مالیاتی در سطح کسب‌وکارها.
خدمات مالیاتی حرفه‌ای، بدون دغدغه و با اطمینان.
همین حالا برای مشاوره و استعلام قیمت تماس بگیرید.
خدمات مالیاتی حرفه‌ای، بدون دغدغه و با اطمینان.
همین حالا برای مشاوره و استعلام قیمت تماس بگیرید.
فرم و سامانه خوداظهاری مالیاتی (ورود، ثبت‌نام، تفاوت فرم‌ها)
ثبت و ارسال خوداظهاری به‌صورت تمام‌الکترونیکی از طریق درگاه سازمان انجام می‌شود. مسیر رایج چنین است: my.tax.gov.ir (پنل کاربری مؤدیان) ← انتخاب خدمت «اظهارنامه الکترونیک». عملاً این همان سایت خوداظهاری مالیات است که همه فرآیندها (از پیش‌ثبت‌نام تا دریافت رسید) در آن انجام می‌شود.
پیش‌نیازهای ورود و استفاده از سامانه
- ثبت‌نام/پیش‌ثبت‌نام مؤدی و تأیید اطلاعات هویتی، شغلی و نشانی محل کسب.
- کد اقتصادی و اتصال شناسه‌های الزامی (نظیر کد رهگیری مالیاتی، کارت‌خوان/درگاه پرداخت متصل به پرونده).
- در پرونده‌های حقوقی: تعیین/به‌روز‌رسانی سال مالی و اطلاعات صاحبان امضا.
- در صورت استفاده: گواهی/امضای الکترونیک برای تأیید نهایی برخی ارسال‌ها.
ساختار کلی فرم خوداظهاری
فرم الکترونیکی «خوداظهاری مالیات» به‌صورت ماژولار طراحی شده و بسته به نوع مؤدی (حقیقی/حقوقی) و نوع اظهارنامه کمی تفاوت دارد، اما عموماً شامل این بخش‌هاست:
- اطلاعات هویتی و فعالیت (کد/شناسه، رسته شغلی، محل فعالیت، سال مالی)
- درآمدها (فروش کالا/خدمات، سایر عایدات مشمول)
- هزینه‌ها (قابل‌قبول/غیرقابل‌قبول طبق آیین‌نامه‌ها)
- خلاصه عملکرد (سود/زیان عملیاتی؛ برای اشخاص حقوقی پیوستِ صورت‌های مالی)
- پیوست‌ها (فاکتورها، قراردادها، اجاره‌نامه، گواهی معافیت‌ها)
- تأییدات نهایی (بازبینی، پذیرش مسئولیت صحت اطلاعات، دریافت کد رهگیری)
تفاوت فرم‌های اشخاص حقیقی و حقوقی
- حقیقی: تمرکز بر «درآمد مشاغل»، «اجاره»، «ارث»؛ تعداد فیلدها و پیوست‌ها ساده‌تر است.
- حقوقی: علاوه بر اطلاعات درآمد/هزینه، صورت‌های مالی (ترازنامه و سود و زیان)، یادداشت‌های توضیحی و در موارد لازم گزارشات ارزش افزوده ضمیمه می‌شود. کنترل‌های شکلی (مانند تراز بودن ارقام) جدی‌تر است.
گزینه‌ی «خودم (فاقد مدارک مرتبط)» در فرم چیست؟
برای مؤدیانی که اسناد کامل ندارند، مسیر اعلام برآوردی درآمد پیش‌بینی شده است. انتخاب این گزینه مسئولیت صحت برآورد را از مؤدی سلب نمی‌کند و معمولاً احتمال بررسی تطبیقی (با تراکنش‌های بانکی، سوابق دستگاه کارت‌خوان، استعلام اشخاص ثالث و داده‌های دولتی) بالاتر می‌رود.
پیشنهاد می‌کنیم قبل از ورود به فرم، صورت‌جمع درآمد/هزینه را بیرون از سامانه آماده کنید تا ورود ارقام، یک‌باره و منسجم باشد و پیوست‌ها را استاندارد نام‌گذاری کنید (سال_نوع سند_شماره/طرف قرارداد) تا در بازبینی سریع پیدا شوند.
مراحل انجام خوداظهاری مالیاتی (گام‌به‌گام در سامانه)
فرآیند انجام خوداظهاری مالیاتی کاملاً اینترنتی است و دیگر نیازی به مراجعه حضوری به اداره مالیات وجود ندارد. با این حال، دقت در هر مرحله اهمیت زیادی دارد، زیرا کوچک‌ترین اشتباه می‌تواند باعث مغایرت، جریمه یا بررسی مجدد پرونده شود. مراحل اصلی انجام خوداظهاری مالیاتی به‌ترتیب زیر است:
مرحله اول: جمع‌آوری اطلاعات و مدارک
پیش از ورود به سامانه، تمام اسناد مربوط به درآمد، هزینه، اجاره، بیمه کارکنان، و صورت‌های مالی سال گذشته را آماده کنید. این کار باعث می‌شود زمان ورود داده‌ها در سایت کوتاه‌تر شده و خطاهای محاسباتی کمتر شود.
نمونه مدارک ضروری:
- فاکتورهای فروش و خرید
- اجاره‌نامه یا مجوز محل فعالیت
- لیست بیمه و حقوق کارکنان
- ترازنامه و صورت سود و زیان (برای شرکت‌ها)
- مدارک هویتی و کد اقتصادی
مرحله دوم: ورود به سامانه خوداظهاری مالیات
با مراجعه به my.tax.gov.ir و وارد کردن کد ملی، رمز عبور و شماره همراه ثبت‌شده، وارد پنل کاربری خود شوید. اگر هنوز حساب کاربری ندارید، باید در مرحله «پیش‌ثبت‌نام مؤدیان» اطلاعات اولیه خود را ثبت کنید تا شناسه کاربری و کد اقتصادی برایتان صادر شود.
مرحله سوم: انتخاب نوع اظهارنامه
در منوی اصلی سامانه، گزینه «اظهارنامه الکترونیکی» را انتخاب کنید. نوع اظهارنامه متناسب با فعالیت خود را برگزینید. انواع معمول شامل موارد زیر است:
- اظهارنامه مالیات بر درآمد مشاغل (اشخاص حقیقی)
- اظهارنامه اشخاص حقوقی
- اظهارنامه اجاره املاک
- اظهارنامه مالیات بر ارث
- اظهارنامه ارزش افزوده
مرحله چهارم: تکمیل اطلاعات مالی
در این بخش باید ارقام درآمد، هزینه‌ها، دارایی‌ها و بدهی‌های خود را وارد کنید. توصیه می‌شود برای دقت بیشتر، ابتدا داده‌ها را در یک فایل اکسل وارد و سپس به سامانه منتقل کنید.
اطلاعات باید با اسناد پشتیبان (مثل فاکتورها و صورت‌حساب‌ها) همخوانی کامل داشته باشد.
اگر بخشی از داده‌ها به‌صورت تخمینی است، حتماً در قسمت توضیحات درج کنید تا در صورت بررسی بعدی، شفاف باشد.
مرحله پنجم: بارگذاری مستندات و ضمایم
تمام مدارک مرتبط شامل فاکتورهای خرید و فروش، قراردادهای اجاره یا پیمانکاری، مجوز فعالیت و اسناد هزینه‌ها را در بخش مربوطه بارگذاری کنید. فایل‌ها باید خوانا و با فرمت استاندارد (PDF یا JPG) باشند.
مرحله ششم: بازبینی نهایی و ارسال اظهارنامه
پیش از ثبت نهایی، حتماً یک‌بار خروجی PDF را مرور کنید تا اطمینان یابید هیچ عدد یا بخش مهمی جا نمانده است.
پس از تأیید، گزینه «ارسال نهایی» را بزنید تا سیستم یک کد رهگیری الکترونیکی برای شما صادر کند. این کد را تا زمان اعلام نتیجه نگه دارید.
مرحله هفتم: پیگیری وضعیت از طریق سامانه
بعد از ارسال، می‌توانید از قسمت «سوابق مالیاتی» وضعیت بررسی اظهارنامه را مشاهده کنید. در صورت نیاز، سازمان امور مالیاتی ممکن است از طریق پیامک یا ابلاغ الکترونیکی، درخواست مدارک تکمیلی کند. پاسخ به این درخواست‌ها در مهلت تعیین‌شده الزامی است.
حتی اگر درآمد شما صفر باشد یا فعالیتی نداشته باشید، باید اظهارنامه را ارسال کنید. عدم ارسال، به‌معنای تخلف مالیاتی است و منجر به جریمه ۳۰ درصدی غیرقابل‌بخشش می‌شود.
بیشتر بخوانید: جریمه عدم ارائه اظهارنامه چند درصد مالیات است؟
مدارک لازم برای خوداظهاری مالیاتی
یکی از دلایل اصلی رد یا تأخیر در تأیید خوداظهاری‌ها، ناقص بودن مدارک است. سازمان امور مالیاتی برای پذیرش اظهارنامه، نیاز دارد اسناد شما با اعداد درج‌شده در فرم‌ها مطابقت کامل داشته باشند. بنابراین پیش از ورود به سامانه، مدارک زیر را آماده کنید تا در زمان تکمیل، هیچ موردی را از قلم نیندازید.
مدارک مورد نیاز برای اشخاص حقیقی
افرادی که به‌صورت شخصی یا به‌عنوان صاحبان مشاغل فعالیت دارند، باید مدارک زیر را آماده کنند:
- کارت ملی و شناسنامه صاحب کسب‌وکار
- کد اقتصادی و اطلاعات ثبت‌نام در سامانه مؤدیان
- پروانه کسب یا مجوز فعالیت از اتحادیه یا مرجع صنفی مربوطه
- فاکتورهای خرید و فروش کالا یا خدمات
- صورت‌حساب‌های درآمد و هزینه سال مالی گذشته
- قراردادهای کاری یا پیمانکاری و اجاره‌نامه محل فعالیت
- لیست بیمه و حقوق کارکنان در صورت وجود
- اسناد بانکی و گردش حساب مرتبط با فعالیت شغلی
- مدارک مربوط به معافیت‌های مالیاتی (در صورت دارا بودن شرایط)
مدارک مورد نیاز برای اشخاص حقوقی (شرکت‌ها و مؤسسات)
- شرکت‌ها و نهادهای حقوقی علاوه بر موارد فوق، باید مدارک زیر را نیز ارائه دهند:
- اساسنامه، روزنامه رسمی و شناسه ملی شرکت
- صورت‌های مالی سالیانه (ترازنامه و صورت سود و زیان)
- گزارش گردش حساب بانکی شرکت در دوره مالی مربوطه
- قراردادهای فروش، خرید، اجاره و پیمانکاری
- اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده در صورت مشمول بودن
- گزارش معاملات فصلی (موضوع ماده 169 قانون مالیات‌های مستقیم)
- مدارک معافیت‌ها یا تخفیف‌های مالیاتی در صورت وجود
نکات مهم برای تکمیل و بارگذاری مدارک
– تمام فایل‌ها باید با فرمت PDF و حجم مناسب بارگذاری شوند.
– عنوان فایل‌ها را واضح بنویسید (مثلاً: “صورت‌سودوزیان_۱۴۰۳.pdf”) تا در بررسی سریع‌تر پیدا شوند.
– در صورت وجود مغایرت در اسناد، قبل از ارسال، حتماً در بخش توضیحات سامانه ذکر کنید.
– مدارک مربوط به درآمد و هزینه باید با شناسه پرداخت، فاکتور رسمی و مهر فروشنده یا خریدار معتبر باشند.
– نگهداری نسخه پشتیبان از تمام مدارک الزامی است؛ زیرا در صورت رسیدگی، باید سریعاً ارائه شوند.
مدارک اختیاری ولی مفید
برخی اسناد اجباری نیستند اما ارائه آن‌ها باعث افزایش اعتبار اظهارنامه می‌شود:
- نامه‌ی تأیید حسابدار رسمی یا مؤسسه حسابداری طرف قرارداد
- گزارش حسابرسی مالی (در شرکت‌های بزرگ)
- مستندات مربوط به کمک‌های خیریه و هزینه‌های عام‌المنفعه (جهت معافیت)
نکته کلیدی: داشتن مدارک کامل و شفاف باعث می‌شود خوداظهاری شما بدون نیاز به ممیزی سنگین، تأیید شود. این مسئله به‌ویژه برای شرکت‌هایی که خواهان اعتبار بانکی یا شرکت در مناقصات هستند اهمیت زیادی دارد.
چه کسانی ملزم به ارسال خوداظهاری مالیاتی هستند؟
بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم، همه‌ی افرادی که در ایران فعالیت اقتصادی دارند و از محل آن درآمد کسب می‌کنند، موظف‌اند اظهارنامه و فرم خوداظهاری مالیاتی خود را در موعد مقرر ارسال کنند.
این الزام شامل اشخاص حقیقی، اشخاص حقوقی و حتی افرادی می‌شود که در خارج از کشور اقامت دارند ولی در ایران درآمد دارند.
اشخاص حقیقی مشمول خوداظهاری مالیاتی
افراد زیر باید به‌صورت سالیانه اظهارنامه مالیاتی خود را از طریق سامانه سازمان امور مالیاتی ثبت کنند:
- صاحبان مشاغل آزاد مانند پزشکان، مهندسان، وکلا، فروشندگان، تعمیرکاران و…
- دارندگان مغازه، کارگاه، دفتر خدماتی یا فنی
- افرادی که از محل اجاره ملک درآمد دارند
- اشخاصی که از محل ارث، سود سپرده یا سرمایه‌گذاری درآمد کسب کرده‌اند
- ایرانیان مقیم خارج از کشور که از داخل ایران درآمد دارند
اشخاص حقوقی (شرکت‌ها و مؤسسات)
تمام شرکت‌ها، مؤسسات غیرتجاری، سازمان‌ها و نهادهای خصوصی فعال در ایران ملزم به ارسال خوداظهاری هستند. این گروه باید علاوه بر اظهار درآمد، گزارش مالی کامل شامل ترازنامه، صورت سود و زیان و گزارش معاملات فصلی را نیز بارگذاری کنند. حتی شرکت‌های تازه‌تأسیس هم از سال مالی اول فعالیت، موظف به ثبت اظهارنامه هستند.
اشخاص غیرایرانی دارای درآمد در ایران
افراد و شرکت‌های خارجی که در ایران فعالیت اقتصادی دارند یا از قراردادهای پیمانکاری، مشاوره‌ای یا صادرات کالا و خدمات درآمد به دست می‌آورند، طبق قانون باید اظهارنامه خود را ارائه دهند.
موارد خاص دیگر
- دارندگان کارت بازرگانی یا پروانه واردات و صادرات
- پیمانکاران دولتی یا خصوصی که قرارداد رسمی دارند
- مؤسسات آموزشی، فرهنگی و درمانی خصوصی (در صورت نداشتن معافیت)
- کسب‌وکارهای اینترنتی و فروشگاه‌های آنلاین ثبت‌شده
نکته مهم: ارسال خوداظهاری مالیاتی فقط برای کسانی که درآمد بالا دارند نیست؛ حتی در صورت زیان‌ده بودن کسب‌وکار یا فعالیت محدود، ارسال اظهارنامه ضروری است.
چنانچه مؤدی این کار را انجام ندهد، سازمان امور مالیاتی با استناد به داده‌های بانکی و تراکنش‌ها، درآمد تقریبی او را محاسبه کرده و مالیات علی‌الرأس تعیین می‌کند.
در صورتی‌که به هر دلیل از نحوه ارسال فرم‌ها، تشخیص نوع اظهارنامه یا ثبت اطلاعات در سامانه اطمینان ندارید، می‌توانید با کارشناسان شرکت خدمات حسابداری و مالیاتی مدبران تهران تماس بگیرید تا از راهنمایی تخصصی در این زمینه بهره‌مند شوید.
ما حساب می‌کنیم،
شما رشد کنید…
برای اطلاع از هزینه و مشاوره همین حالا تماس بگیرید:
ما حساب می‌کنیم، شما رشد کنید…
برای اطلاع از هزینه و مشاوره همین حالا تماس بگیرید:
چه کسانی از خوداظهاری مالیاتی معاف هستند؟
هرچند اصل قانون مالیات‌های مستقیم همه‌ی صاحبان درآمد را موظف به ارائه‌ی اظهارنامه و انجام خوداظهاری می‌داند، اما برخی افراد و نهادها طبق قوانین مشخص از ارسال اظهارنامه یا پرداخت مالیات معاف‌اند.
این معافیت‌ها با هدف حمایت از بخش‌های تولیدی، فرهنگی، آموزشی و عام‌المنفعه در نظر گرفته شده است. در ادامه، مهم‌ترین گروه‌های معاف از خوداظهاری مالیاتی را مرور می‌کنیم:
۱. حقوق‌بگیران با مالیات کسرشده در منبع
کارمندان بخش دولتی و خصوصی که مالیاتشان توسط کارفرما به‌صورت ماهانه از حقوقشان کسر و به سازمان امور مالیاتی پرداخت می‌شود، دیگر نیازی به ارسال اظهارنامه جداگانه ندارند.
در این حالت، کارفرما نقش نماینده‌ی مالیاتی را دارد و مسئول پرداخت مالیات کارکنان است.
۲. فعالان حوزه کشاورزی، دامداری و صیادی
مطابق ماده ۸۱ قانون مالیات‌های مستقیم، درآمد حاصل از فعالیت‌های زیر از مالیات معاف است و این اشخاص الزام به خوداظهاری ندارند:
- کشاورزی و باغداری
- دامپروری، پرورش ماهی و زنبورداری
- صیادی و احیای منابع طبیعی
این معافیت تا زمانی برقرار است که فعالیت در چارچوب تعریف‌شده‌ی وزارت جهاد کشاورزی انجام شود.
۳. نهادها و دستگاه‌های دولتی
وزارتخانه‌ها، نهادهای عمومی دولتی، نیروهای مسلح، سازمان‌های وابسته به دولت و دستگاه‌هایی که از بودجه عمومی کشور استفاده می‌کنند، از ارسال اظهارنامه معاف‌اند؛ زیرا حسابرسی آن‌ها به‌صورت سالیانه توسط دیوان محاسبات انجام می‌شود.
۴. شهرداری‌ها و سازمان‌های تابعه
شهرداری‌ها و شرکت‌های خدمات شهری تحت نظر آن‌ها نیز از مالیات بر درآمد و الزام به خوداظهاری معاف‌اند، مشروط بر اینکه فعالیت تجاری مستقل نداشته باشند.
۵. تعاونی‌های دانشجویی، دانش‌آموزی و روستایی
این نوع شرکت‌ها با هدف توسعه مهارت، اشتغال‌زایی و آموزش ایجاد شده‌اند و تا سقف مشخصی از درآمد از مالیات معاف‌اند.
در صورت عبور از سقف درآمد تعیین‌شده توسط سازمان امور مالیاتی، معافیت لغو و موظف به خوداظهاری خواهند شد.
۶. فعالیت‌های فرهنگی و هنری خاص
براساس ماده ۱۳۲ قانون مالیات‌ها، مؤسسات فرهنگی و هنری دارای مجوز از وزارت ارشاد، انتشارات، روزنامه‌ها و مراکز پژوهشی می‌توانند از معافیت مالیاتی استفاده کنند.
اما شرط استفاده از این معافیت، ثبت رسمی فعالیت در سامانه سازمان امور مالیاتی و ارسال حداقل اطلاعات پایه است.
۷. مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی
واحدهای تولیدی و خدماتی مستقر در مناطق آزاد تجاری، طبق قانون چگونگی اداره مناطق آزاد، از مالیات بر درآمد و دارایی تا ۲۰ سال از تاریخ بهره‌برداری معاف هستند.
پس از پایان دوره، ملزم به ارسال اظهارنامه خواهند شد.
نکته مهم: معافیت از مالیات به‌معنای معافیت از ثبت اطلاعات پایه نیست. بسیاری از مشمولان معافیت، باید حداقل اطلاعات خود را در سامانه مالیاتی درج کنند تا سازمان از وضعیت فعالیت آن‌ها آگاه باشد. عدم انجام این کار ممکن است در آینده منجر به محرومیت از معافیت شود.
اگر نسبت به وضعیت معافیت خود تردید دارید یا نمی‌دانید مشمول چه نوع مالیاتی می‌شوید، بهتر است از کارشناسان مدبران تهران راهنمایی بگیرید. تیم ما با بررسی پرونده مالیاتی شما، می‌تواند وضعیت دقیق معافیت یا الزام به خوداظهاری را تعیین کند.
بیشتر بخوانید: مالیات مشاغل خدماتی؛ نحوه محاسبه، نرخ و معافیت‌ها
تفاوت خوداظهاری اشخاص حقیقی و حقوقی
در نگاه اول ممکن است فرآیند خوداظهاری مالیاتی برای همه‌ی مؤدیان یکسان به‌نظر برسد، اما در واقع ساختار، مدارک و نحوه‌ی رسیدگی در دو گروه اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی تفاوت‌های اساسی دارد. شناخت این تفاوت‌ها به شما کمک می‌کند اظهارنامه‌تان را دقیق‌تر تنظیم کنید و از بروز مغایرت جلوگیری شود.
اشخاص حقیقی
اشخاص حقیقی شامل صاحبان مشاغل آزاد، کسب‌وکارهای کوچک و افرادی هستند که به‌صورت فردی فعالیت اقتصادی دارند.
ویژگی‌ها و الزامات:
- اظهارنامه این گروه معمولاً ساده‌تر است و در قالب فرم مالیات بر درآمد مشاغل (ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم) ارسال می‌شود.
- نیازی به ارائه‌ی صورت‌های مالی پیچیده مانند ترازنامه و یادداشت‌های توضیحی ندارند.
- مدارک موردنیاز محدود به فاکتورها، اجاره‌نامه، هزینه‌ها و درآمدهای ثبت‌شده است.
- در صورت داشتن چند شغل یا محل فعالیت، برای هرکدام باید اظهارنامه جداگانه ارائه دهند.
- اشخاص حقیقی می‌توانند در برخی موارد از خوداظهاری تبصره ۱۰۰ استفاده کنند که شامل تعیین مالیات مقطوع برای مشاغل کوچک است.
اشخاص حقوقی
اشخاص حقوقی شامل شرکت‌ها، مؤسسات، سازمان‌ها و نهادهای ثبت‌شده هستند.
در خوداظهاری این گروه، حجم اطلاعات و الزامات قانونی بیشتر است.
ویژگی‌ها و الزامات:
- باید اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی را ارسال کنند که شامل ترازنامه، صورت سود و زیان و گزارش معاملات فصلی است.
- علاوه بر مالیات عملکرد، معمولاً مشمول مالیات بر ارزش افزوده نیز هستند.
- در صورت زیان‌ده بودن، موظف‌اند زیان خود را در اظهارنامه ثبت کنند تا در سال‌های بعد از آن استفاده کنند (مطابق ماده ۱۴۱ قانون).
- بررسی اظهارنامه‌ی اشخاص حقوقی معمولاً دقیق‌تر است و ممکن است توسط کارشناسان سازمان، حسابرسی مالیاتی شود.
- شرکت‌های در حال انحلال نیز باید اظهارنامه انحلال خود را پیش از تسویه حساب ثبت کنند.
تفاوت در نرخ و رسیدگی
| مورد مقایسه | اشخاص حقیقی | اشخاص حقوقی |
| نرخ مالیات | پلکانی (بر اساس درآمد مشاغل) | ثابت (۲۵٪ از سود خالص) |
| نوع اظهارنامه | مالیات بر درآمد مشاغل، اجاره یا ارث | مالیات عملکرد شرکت، ارزش افزوده، انحلال |
| نوع اسناد مورد نیاز | فاکتورها و صورت هزینه | صورت‌های مالی و اسناد حسابرسی |
| مهلت ارسال | تا ۳۱ خرداد سال بعد | تا پایان ۴ ماه پس از سال مالی (معمولاً ۳۱ تیر) |
| ممیزی مالیاتی | معمولاً ساده‌تر | با احتمال بررسی دقیق‌تر |
| نرم‌افزار مورد استفاده | سامانه my.tax.gov.ir (بخش حقیقی‌ها) | همان سامانه (بخش حقوقی‌ها با امکانات تکمیلی) |
